Tác giả: Lê Thị Mai Phương

Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng thương mại được xác định dựa trên năng lực thực hiện hành vi dân sự của từng chủ thể, dựa theo Điều 7 trong Bộ Luật Thương mại năm 2005. Ngoài ra, các điều khoản chi tiết, thể thức cũng là yếu tố quyết định đến tính hiệu lực của hợp đồng giao kết thương mại.

Thế nào là hợp đồng thương mại?

Theo Luật Thương mại ban hành năm 2005, “Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác”.

Còn theo Luật Dân sự năm 2015, “Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”. 

Từ hai định nghĩa trên có thể hiểu hợp đồng thương mại đơn giản là thỏa thuận giữa những chủ thể tham gia (tổ chức doanh nghiệp hoặc cá nhân, một trong các bên cần có tư cách thương nhân). Điều đó nhằm mục đích xác lập, điều chỉnh hoặc kết thúc quyền lợi và nghĩa của tất cả chủ thể tham gia vào hoạt động giao dịch hàng hóa, cung cấp dịch vụ thương mại.

Hợp đồng thương mại có đặc điểm gì?

Đặc điểm dễ nhận biết nhất của hợp đồng thương mại nằm ở mục đích sinh lời. Mỗi bên tham gia giao kết hợp đồng đều có thể thu lợi nhuận từ hoạt động giao dịch hàng hóa, cung cấp dịch vụ.

Chủ thể của loại hình hợp đồng này là cá nhân hoặc tổ chức doanh nghiệp. Trong số những chủ thể tham gia giao kết phải có ít nhất một chủ thể có tư cách thương nhân. Dựa vào Khoản 1, Điều 6 trong Luật Thương mại năm 2005, thương nhân ở đây gồm tổ chức kinh tế hoạt động hợp pháp, cá nhân hoạt động kinh doanh độc lập có đăng ký giấy phép kinh doanh.

Bên cạnh đó, đặc điểm hợp đồng thương mại còn thể hiện ở đối tượng giao dịch. Đối tượng trong hợp đồng thương mại là hàng hóa, dịch vụ cung cấp bởi chủ thể tham gia giao kết.

Trong đó, hàng hóa sẽ tồn tại theo dạng vô hình hoặc hữu hình. Hàng hóa hữu hình gồm loại hình tài sản như bất động sản, hàng hóa được tạo ra từ quá trình sản xuất, tài sản gắn liền trên đất đai (nhà ở, nhà xưởng,..). Còn hàng hóa vô hình là sản phẩm dựa trên sự sáng tạo (không tồn tại theo dạng vật chất), nhằm đáp ứng nhu cầu học tập, giải trí, áp  dụng vào hoạt động kinh doanh, sản xuất.

Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng thương mại

Một hợp đồng thương mại chỉ chính thức có hiệu lực nếu đáp ứng những điều kiện cơ bản theo quy định của Luật Thương mại.

Điều kiện

Sau đây là phân tích 3 điều kiện cơ bản để một hợp đồng thương mại được coi là có hiệu lực.

• Chủ thể tham gia phải đảm bảo năng lực hành vi dân sự: Tất cả chủ thể tham gia ký kết hợp đồng phải có khả năng thực hiện hành vi dân sự, trong tình trạng tỉnh táo, không bị ép buộc hay đe dọa. Trong số các chủ thể tham gia giao kết cần có ít nhất một chủ thể có tư cách thương nhân (quy định trong Điều 7, Luật Thương mại năm 2005).
• Nội dung hợp đồng đúng luật: Mọi điều khoản trong hợp đồng thương mại không được vi phạm quy định pháp luật, phù hợp với quy chuẩn đạo đức. Nội dung trong hợp đồng cần phải được sự thống nhất của tất cả chủ thể tham gia. Thỏa thuận cần đề cập rõ một vài nội dung cơ bản như chủng loại hàng hóa, dịch vụ; giá cả; số lượng cụ thể; hình thức và thời điểm thanh toán; quyền và nghĩa vụ của từng bên; cách thức giải quyết nếu xảy ra tranh chấp;…
• Hình thức của hợp đồng: Nội dung của hợp đồng thương mại cần xác lập theo hình thức được pháp luật công nhận. Luật Thương mại năm 2005 chưa thống nhất quy định về mặt hình thức cho hợp đồng thương mại. Chính vì thế, tùy theo tính chất cụ thể hợp đồng, các bên tham gia cần tìm hiểu từng quy định riêng. Chẳng hạn như với hợp đồng bảo hiểm, hình thức giao kết cần thể hiện theo dạng văn bản.

Thời điểm có hiệu lực

Luật Dân sự năm 2015 đã quy định rõ thời điểm một hợp đồng chính thức có hiệu lực. Cụ thể trích dẫn luật “Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.”

Từ quy định trên dễ thấy rằng một hợp đồng giao biết thương mại bắt đầu có hiệu lực vào một trong 3 thời điểm sau đây:

• Thời điểm hợp đồng chính thức được ký kết: Thường thì kể từ thời điểm tất cả các bên ký kết, hợp đồng sẽ bắt đầu có hiệu lực.
• Thời điểm theo thỏa thuận của thụ thể tham gia: Các chủ thể tham gia giao kết có thể thỏa thuận thời điểm hợp đồng có hiệu lực. Tất cả thỏa thuận cần dựa trên sự đồng thuận của tất cả các bên, thỏa thuận không được trái quy định pháp luật.
• Thời điểm dựa theo quy định liên quan: Áp dụng cho những hợp đồng thương mại mang tính đặc thù, chịu sự quản lý từ phía cơ quan nhà nước. Lúc này, thời điểm có hiệu lực của hợp đồng cần tuân theo quy định riêng của từng ngành.

Nguyên tắc trong giao kết hợp đồng thương mại

Dựa theo Điều 117 của Bộ luật Dân sự ban hành năm 2015, giao kết trong hợp đồng thương mại cần dựa trên tính bình đẳng, thiện chí giữa các bên. Có nghĩa, mọi bên tham gia giao kết đều có quyền đưa ra đề xuất thỏa thuận, ký kết tự nguyện sau khi đã tìm hiểu và đồng ý với tất cả thỏa thuận trong hợp đồng.

Ngoài ra, điều khoản trong hợp đồng phải đảm bảo không trái quy định pháp luật, phù hợp với tiêu chuẩn đạo đức kinh doanh và đạo đức xã hội. Quy trình thương thảo và ký kết cần diễn ra theo đúng quy định pháp luật.

Ký kết hợp đồng thương mại bằng phương thức điện tử

Công nghệ thông tin ngày càng thể hiện sức ảnh hưởng lớn trong các hoạt động thương mại, ngay cả việc ký kết hợp đồng cũng được số hóa thay vì lập hợp đồng bằng giấy như trước đây. Hiện nay rất nhiều doanh nghiệp đã và đang lựa chọn ký kết hợp đồng thương mại bằng phương thức điện tử để tiết kiệm thời gian và chi phí in ấn, lưu trữ, chuyển phát.

FPT là một trong những đơn vị đầu tiên được Bộ Công Thương cấp đăng ký cung cấp dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử tại Việt Nam. Giải pháp hợp đồng điện tử FPT.eContract của FPT giúp doanh nghiệp số hóa quy trình ký kết hợp đồng, tiến đến mô hình hoạt động không giấy tờ.

FPT.eContract rất tự hào khi nhận được sự tin tưởng của các doanh nghiệp lớn như Công ty CP Sữa Việt Nam Vinamilk, Ngân hàng Quốc tế VIB, hãng hàng không Vietjet,.. Nếu có nhu cầu áp dụng giải pháp hợp đồng điện tử FPT.eContract, quý khách hàng có thể tham khảo báo giá hợp đồng điện tử, hoặc liên hệ sớm với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và demo miễn phí.

Lê Thị Mai Phương

Lê Thị Mai Phương là trưởng nhóm kinh doanh phụ trách nhiều sản phẩm tại FPT IS với những hiểu biết sâu rộng về sản phẩm & lĩnh vực chuyển đổi số. Không chỉ tập trung vào hoạt động tư vấn khách hàng, chị luôn cung cấp những nội dung hữu ích cho người đọc trên của website FPT.eContract

econtract.fpt.com.vn/

Bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại là gì? Dựa trên căn cứ nào? Mức độ bồi thường là bao nhiêu? Đây là mối quan tâm của nhiều tổ chức, doanh nghiệp trong quá trình thiết lập hợp đồng thương mại. Nếu không nắm vững và đầy đủ các quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại thì việc việc áp dụng chế tài này rất khó khăn. Bởi vậy, bài dưới đây sẽ làm rõ hơn về quy định này.

1. Thế nào là bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại

Trong giao dịch thương mại, khi một bên không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các nghĩa vụ, trách nhiệm như đã thỏa thuận thì có nghĩa là đã vi phạm hợp đồng. Việc vi phạm hợp đồng sẽ gây nên những tổn thất cho bên còn lại. Bên vi phạm hợp đồng cần có nhiệm bồi thường, khắc phục những thiệt hại do hành vi vi phạm gây nên.

Bồi thường thiệt hại được quy định trong Điều 302 Luật Thương mại 2005 (viết tắt là LTM) như sau:

“Bồi thường thiệt hại là việc bên vi phạm bồi thường những tổn thất do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra cho bên bị vi phạm.”

Như vậy có thể hiểu rằng, bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại là chế tài pháp luật quy định. Chế tài này buộc bên vi phạm bù đắp những thiệt hại do hành vi vi phạm các điều khoản trong hợp đồng thương mại gây nên cho bên còn lại.

• Xem thêm : Vi phạm hợp đồng thương mại

2. Khi nào áp dụng chế tài bồi thường thiệt hại?

Căn cứ pháp lý để áp dụng chế tài bồi thường thiệt hại trong hợp đồng là Điều 303, Luật Thương mại 2005. Theo đó, trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh trong các trường hợp sau:

2.1. Có hành vi vi phạm hợp đồng

Hành vi vi phạm hợp đồng xảy ra khi một bên không tuân thủ các quy định đã ký kết trong hợp đồng. Tức là không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đủ nghĩa vụ của mình như đã thỏa thuận trong hợp đồng. Trường hợp thực hiện trái với quy định của pháp luật cũng là hành vi vi phạm hợp đồng. Điều này gây nên những tổn thất cho bên bị vi phạm. Như vậy việc vi phạm hợp đồng thương mại chính là căn cứ để áp dụng chế tài bồi thường thường thiệt hại.

2.2. Có thiệt hại thực tế

Thiệt hại thực tế là những thiệt hại có thể tính toán được cụ thể, có thể quy ra được thành tiền mà bên bị vi phạm phải gánh chịu do bên vi phạm gây ra. Thiệt hại đó có thể là giá trị tổn thất trực tiếp hoặc khoản lợi trực tiếp mà lẽ ra bên bị vi phạm được hưởng nếu không xảy ra việc vi phạm hợp đồng.

Căn cứ vào Điều 304 và 305 trong LTM 2005 thì chế tài bồi thường chỉ được áp dụng khi người bị vi phạm làm rõ được thiệt hại đang gánh chịu là do vi phạm hợp đồng gây ra.

2.3. Việc vi phạm hợp đồng là lý do trực tiếp gây ra tổn thất

Trong trường hợp xảy ra thiệt hại, bên bị vi phạm hợp đồng phải chứng minh được thiệt hại đó xảy ra có nguyên nhân trực tiếp là do bên kia vi phạm hợp đồng. Các thiệt hại xảy ra gián tiếp, quá xa với hành vi vi phạm thì không được tính là căn cứ yêu cầu bồi thường.

3. Trường hợp được miễn trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Điều 294, LTM 205 cũng quy định một số trường hợp không phải thực hiện trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại như:

• Thiệt hại xảy ra trong trường hợp các bên đã tự thỏa thuận trong hợp đồng.
• Thiệt hại xảy ra khi hành vi vi phạm hợp đồng xảy ra trong trường hợp bất khả kháng.
• Việc vi phạm hợp đồng của bên này là hoàn toàn là do lỗi của bên còn lại.
• Hành vi vi phạm hợp đồng xảy ra do việc thực hiện quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Bên vi phạm hợp đồng cần phải chứng minh được hành vi vi phạm của mình nằm trong trường hợp miễn trách nhiệm. Thêm vào đó cần có văn bản thông báo cho bên còn lại biết về sự việc này. Nếu không thông báo hoặc thông báo chậm trễ thì bên vi phạm hợp đồng vẫn phải bồi thường thiệt hại.

4. Mức bồi thường thiệt hại trong HĐTM xác định như thế nào?

Pháp luật không quy định cụ thể về tỷ lệ bồi hay mức bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại. Mức bồi thường sẽ dựa trên giá trị thiệt hại trực tiếp do hành vi vi phạm gây ra và khoản lợi nhuận trực tiếp mà đáng lẽ ra bên bị vi phạm được hưởng. Bên bị vi phạm cũng cần phải chứng minh được sự thiệt hại này xảy ra là do tác động trực tiếp từ việc vi phạm hợp đồng.

Ngoài ra, bên bị vi phạm cũng cần áp dụng các giải pháp phù hợp để hạn chế tối đa thiệt hại xảy ra. Trong trường hợp có thể hạn chế được mà bên vi bị phạm không áp dụng thì bên vi phạm được quyền yêu cầu giảm bớt mức bồi thường.

5. Hình thức của bồi thường thiệt hại

Các bên có thể tự thỏa thuận về hình thức bồi thường. Các hình thức bồi thường thiệt hại phổ biến bao gồm bồi thường bằng hiện vật, bằng tiền, thậm chí là công việc. Có thể thực hiện bồi thường 1 lần hoặc chia làm nhiều lần.

6. Kết luận

Chế tài bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại chỉ được áp dụng khi hợp đồng có giá trị pháp lý với những quy định cụ thể. Ký kết hợp đồng điện tử là một trong những giải pháp được các doanh nghiệp lựa chọn để đảm bảo sự minh bạch thông tin và giá trị pháp lý theo quy định. Từ đó, việc áp dụng chế tài bồi thường dễ dàng hơn. FPT e.Contract là lựa chọn tốt nhất hiện nay để triển khai quy trình số hóa trong giao kết hợp đồng. Các doanh nghiệp có mong muốn sử dụng giải pháp này hãy tìm hiểu thêm về báo giá hợp đồng điện tử. Ngoài ra, để hiểu hơn về hợp đồng điện tử hãy liên hệ với FPT để được nhân viên tư vấn miễn phí.

Lê Thị Mai Phương

Lê Thị Mai Phương là trưởng nhóm kinh doanh phụ trách nhiều sản phẩm tại FPT IS với những hiểu biết sâu rộng về sản phẩm & lĩnh vực chuyển đổi số. Không chỉ tập trung vào hoạt động tư vấn khách hàng, chị luôn cung cấp những nội dung hữu ích cho người đọc trên của website FPT.eContract

econtract.fpt.com.vn/

Hợp đồng thương mại là căn cứ để các bên liên quan thực hiện đúng quyền lợi và nghĩa vụ như đã thống nhất. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện có không ít trường hợp vi phạm hợp đồng thương mại gây thiệt hại cho bên bị vi phạm. Để hạn chế điều này xảy ra, pháp luật đã ban hành những chế tài xử phạt nghiêm minh.

1. Vi phạm hợp đồng thương mại là gì?

Theo Điều 3, Luật Thương mại 2005 thì: “Vi phạm hợp đồng là một bên không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ theo thỏa thuận giữa các bên hoặc theo quy định của luật này”.

Khái niệm ở trên là quy định chung cho tất cả các loại vi phạm hợp đồng nói chung trong đó có vi phạm hợp đồng thương mại. Trong quá trình thực hiện, một bên hoặc cả 2 bên có thể vi phạm hợp đồng ở một hoặc nhiều nghĩa vụ.

Các vi phạm này đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể là hành động vô tình hoặc cố ý. Hậu quả là gây ra thiệt hại cho các bên và gây nên những tranh chấp cần phải giải quyết.

2. Các biểu hiện của vi phạm hợp đồng thương mại

Vi phạm hợp đồng được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Các biểu hiện này chính là việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng với những cam kết đã ghi trong hợp đồng. Chẳng hạn như:

• Cung cấp thông tin không đúng cho bên còn lại.
• Chất lượng sản phẩm, dịch vụ không đạt yêu cầu như đã cam kết.
• Sản phẩm bàn giao không đủ số lượng như đã ghi trong hợp đồng.
• Bàn giao sản phẩm, dịch vụ không đúng tiến độ, thời gian.
• Không thanh toán đầy đủ hoặc thanh toán chậm tiến độ.
• Sai sót kỹ thuật trong quá trình thực hiện dẫn đến những thiệt hại nghiêm trọng.

3. Các chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm hợp đồng thương mại

Vi phạm hợp đồng thường dẫn đến tranh chấp giữa các bên và cần phải xử lý dựa trên các văn bản có giá trị pháp lý. Các biện pháp xử lý tranh chấp có thể được các bên quy định ngay khi thiết lập hợp đồng. Hoặc có thể áp dụng hình thức xử phạt theo quy định của pháp luật. Dưới đây là các hình thức xử phạt theo quy định:

3.1. Buộc thực hiện đúng hợp đồng

Với chế tài xử phạt này, bên vi phạm bắt buộc phải thực hiện đúng như đã cam kết trong hợp đồng giấy hoặc hợp đồng điện tử. Hoặc bên vi phạm có giải pháp khác để hợp đồng thương mại được thực hiện.

Chẳng hạn, bên vi phạm giao thiếu hàng thì cần giao lại đủ hàng, cung ứng dịch vụ không đúng thì cần cung ứng đúng như thỏa thuận. Nếu giao hàng hóa, dịch vụ kém chất lượng thì phải khắc phục thiếu sót của hàng hóa, dịch vụ. Bên vi phạm không được tự ý thay thế chủng loại hàng hóa hoặc dịch vụ khác và không được dùng tiền nếu không được sự đồng ý của bên bị vi phạm. Mọi chi phí phát sinh bên vi phạm phải trả.

Trường hợp bên vi phạm không thực theo quy định như trên thì bên bị vi phạm được phép mua hàng hóa hoặc sử dụng dịch vụ của bên khác theo đúng chủng loại hàng hóa, dịch vụ trong hợp đồng. Tiền chênh lệch và chi phí phát sinh nếu có thì bên vi phạm phải chịu. Bên bị vi phạm cũng có quyền tự khắc phục thiếu sót của hàng hóa, dịch vụ và bên vi phạm phải thanh toán các chi phí hợp lý.

Nếu bên vi phạm là bên mua thì bên còn lại được phép yêu cầu bên mua trả tiền và nhận hàng. Đồng thời bên mua phải hoàn thành các nghĩa vụ khác như đã quy định trong hợp đồng.

3.2. Phạt vi phạm hợp đồng thương mại

Với hình thức xử phạt này, bên vi phạm hợp đồng cần phải trả cho bên bị vi phạm một khoản tiền phạt như đã được ghi trong hợp đồng. Các bên tự thỏa thuận mức phạt nhưng không vượt quá giới hạn về mức phạt pháp luật đã quy định.

Theo Điều 301 Luật Thương Mại 2019, mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thỏa thuận trong hợp đồng, nhưng không được quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm. Đối với hợp đồng trong lĩnh vực xây dựng thì mức phạt vi phạm không quá 12% phần giá trị hợp đồng bị vi phạm. Ngoài ra, theo thỏa thuận, bên vi phạm có thể vừa phải phạt vi phạm, vừa phải bồi thường thiệt hại, hoặc chỉ phải chịu phạt vi phạm.

• Xem thêm : Các điều khoản trong hợp đồng thương mại

3.3. Bồi thường thiệt hại

Bồi thường thiệt hại được áp dụng khi có thiệt hại xảy ra. Đồng thời phải có đủ căn cứ để bên vi phạm có trách nhiệm bồi thường. Chẳng hạn, hành vi vi phạm hợp đồng là lý do trực tiếp gây nên thiệt hại, có thiệt hại thực tế xảy ra. Với chế tài này, bên vi phạm phải bồi thường tất cả những thiệt hại về vật chất mà bên bị vi phạm bị mất do việc vi phạm hợp đồng gây ra. Ngoài ra, bên vi phạm cũng phải bồi thường các tổn thất tinh thần cho bên còn lại. Hình thức xử phạt này đã được quy định rõ trong Điều 360 của Bộ luật Dân sự 2015.

Nghĩa vụ của bên bị vi phạm là phải chứng minh được thiệt hại và mức độ thiệt hại do hành vi vi phạm hợp đồng gây nên.

3.4. Các hình thức xử phạt khác

Ngoài các chế tài xử phạt ở trên còn có một số hình thức phạt vi phạm hợp đồng thương mại khác như: hủy bỏ hợp đồng, đình chỉ thực hiện hợp đồng. Hoặc các biện pháp xử phạt khác do các bên thỏa thuận không trái với quy định của pháp luật.

Một số trường hợp bên vi phạm được miễn trách nhiệm hợp đồng như: hành vi phạm xảy ra hoàn toàn do lỗi của bên kia, hành vi vi phạm xảy ra do quyết định của cơ quan nhà nước và điều này các bên đều không biết tại thời điểm ký hợp đồng, xảy ra sự kiện bất khả kháng. Các trường hợp miễn trách nhiệm được quy định trong Điều 129, Luật Thương mại 2005.

4. Kết luận

Hiện nay rất nhiều doanh nghiệp ứng dụng ký hợp đồng điện tử. Phương thức giao kết hợp đồng số đảm bảo tính pháp lý và độ minh bạch cao. Vì thế các hành vi vi phạm hợp đồng thương mại đã giảm đáng kể. Tại Việt Nam, FPT.eContract là giải pháp phần mềm hợp đồng điện tử hàng đầu được Bộ Công Thương cấp phép hoạt động.

Giải pháp này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được 70% chi phí và 80% thời gian. Tham khảo báo giá hợp đồng điện tử của FPT.eContract giúp doanh nghiệp lựa chọn được gói dịch vụ phù hợp nhất. Doanh nghiệp có thể đăng ký nhận tư vấn miễn phí ngay hôm nay để được tư vấn kỹ hơn về ký kết hợp đồng điện tử,

Lê Thị Mai Phương

Lê Thị Mai Phương là trưởng nhóm kinh doanh phụ trách nhiều sản phẩm tại FPT IS với những hiểu biết sâu rộng về sản phẩm & lĩnh vực chuyển đổi số. Không chỉ tập trung vào hoạt động tư vấn khách hàng, chị luôn cung cấp những nội dung hữu ích cho người đọc trên của website FPT.eContract

econtract.fpt.com.vn/

Hiện nay hợp đồng thương mại được sử dụng rất nhiều trong các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên không phải ai cũng biết có các loại hợp đồng thương mại nào, nội dung và hình thức ra sao. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ các vấn đề này.

1. Các loại hợp đồng thương mại phổ biến trong quy định

Dựa vào mục đích và đặc điểm giao dịch, hợp đồng thương mại được chia thành nhiều loại. Dưới đây là các loại hợp đồng thương mại phổ biến nhất.

1.1. Hợp đồng mua bán hàng hóa

Đây là loại hợp đồng có sự thỏa thuận giữa bên bán hàng và bên mua hàng. Trong đó bên bán hàng có trách nhiệm chuyển hàng hóa cho bên mua. Đồng thời bên mua có trách nhiệm nhận hàng và thanh toán cho bên bán. Việc giao hàng, thời gian giao, địa điểm, phương thức giao hàng,…được thỏa thuận rõ trong hợp đồng.

Hợp đồng mua bán hàng hóa có 2 loại phổ biến là HĐMB hàng hóa trong nước và HĐMB hàng hóa quốc tế.

1.2. Hợp đồng dịch vụ

Hợp đồng dịch vụ cũng là một trong những loại hợp đồng thương mại được nhiều doanh nghiệp sử dụng. Khái niệm hợp đồng dịch vụ được quy định chi tiết trong Điều 513, Điều 514 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

“Điều 513. Hợp đồng dịch vụ

Hợp đồng dịch vụ là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ.

Điều 514. Đối tượng của hợp đồng dịch vụ

Đối tượng của hợp đồng dịch vụ là công việc có thể thực hiện được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.”

Một số hợp đồng dịch vụ phổ biến như: Hợp đồng dịch vụ kế toán, hợp đồng dịch vụ tài chính, hợp đồng dịch vụ bảo hiểm, hợp đồng dịch vụ bảo vệ,…

Xem thêm : Hợp đồng thương mại điện tử là gì

1.3. Hợp đồng xúc tiến thương mại

Đây là hợp đồng có sự thoả thuận giữa các chủ thể về việc cung cấp các dịch vụ nhằm nâng cao giá trị, quảng bá thương hiệu, nâng cao uy tín, tầm ảnh hưởng của thương hiệu và nâng cao doanh số bán hàng.

Hợp đồng xúc tiến thương mại phải kể đến như: Hợp đồng dịch vụ quảng cáo, hợp đồng dịch vụ tổ chức triển lãm thương mại, hợp đồng dịch vụ khuyến mại,…

1.4. Hợp đồng trung gian thương mại

Đây là loại hợp đồng có sự thoả giữa bên ủy quyền và bên được ủy quyền là thương nhân. Theo đó bên được ủy quyền có trách nhiệm thực hiện một số công việc trung gian thương mại như đại diện thương mại, ủy thác mua bán hàng hóa, môi giới,…nhằm mang đến lợi ích cho bên ủy quyền. Trách nhiệm của bên ủy quyền là thanh toán thù lao cho bên được ủy quyền.

Các loại hợp đồng trung gian thương mại có thể kể đến như: HĐ đại lý thương mại, HĐ đại diện thương nhân, HĐ ủy thác mua bán hàng hóa.

1.5. Một số loại hợp đồng thương mại khác

Ngoài các loại hợp đồng thường thấy ở trên còn một số loại hợp đồng khác như: HĐ tổ chức đấu giá hàng hóa, HĐ nhượng quyền thương mại, HĐ gia công trong thương mại,…

2. Nội dung và hình thức của các loại hợp đồng thương mại

Để có hiệu lực pháp lý thì nội dung và hình thức của hợp đồng thương mại phải thỏa mãn các điều kiện theo quy định.

2.1. Nội dung của hợp đồng thương mại

Nội dung quan trọng nhất trong các loại hợp đồng thương mại đó là các điều khoản mà 2 bên cùng thỏa thuận. Mỗi loại hợp đồng thương mại sẽ có những điều khoản riêng phù hợp với đặc điểm của hoạt động giao dịch trong thương mại. Trong đó phải kể đến các điều khoản như: đối tượng của hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của các bên, phạt vi phạm, chất lượng, phương thức và thời hạn thanh toán, phương thức giải quyết tranh chấp,…Các điều khoản này cần được thiết lập dựa trên quy định của pháp luật.

Xem thêm : Chủ thể của hợp đồng lao động

2.2. Hình thức của hợp đồng thương mại

Điều 119, Bộ Luật Dân sự 2015 có quy định về hình thức giao dịch dân sự như sau:

“1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.

Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.

2. Trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó.”

Ký kết hợp đồng thương mại cũng là một giao dịch dân sự. Vậy hợp đồng thương mại có thể được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như văn bản, lời nói, hành vi cụ thể. Ngoài ra, hợp đồng thương mại cũng có các hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương văn bản như: thông điệp dữ liệu, điện báo, telex, fax. Điều này đã được quy định trong Điều 3 Luật Thương Mại 2005.

Hình thức của hợp đồng thương mại do các bên tự do thỏa thuận. Tuy nhiên ký kết hợp đồng dưới dạng văn bản với đầy đủ các điều khoản rõ ràng, minh bạch sẽ giúp cho việc thực hiện theo hợp đồng hiệu quả hơn. Đồng thời tránh được các rủi ro, tranh chấp về sau.

3. Ký kết hợp đồng thương mại bằng phương thức điện tử

Công nghệ thông tin ngày càng thể hiện sức ảnh hưởng lớn trong các hoạt động thương mại, ngay cả việc ký kết hợp đồng cũng được số hóa thay vì lập hợp đồng bằng giấy như trước đây. Hiện nay rất nhiều doanh nghiệp đã và đang lựa chọn ký kết hợp đồng thương mại bằng phương thức điện tử.

Giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử đã được pháp luật thừa nhận trong Điều 34, Luật Giao dịch điện tử 2005. Theo đó, giá trị của hợp đồng điện tử tương đương như hợp đồng bằng văn bản giấy.

Việc ký hợp đồng thương mại điện tử cực kỳ nhanh chóng, có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi trên nhiều nền tảng thiết bị như điện thoại, máy tính. Quy trình ký kết được số hóa, đảm bảo an ninh và toàn vẹn dữ liệu. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn trên môi trường số, doanh nghiệp nên lựa chọn giải pháp ký kết hợp đồng điện tử uy tín như FPT.eContract.

FPT.eContract đi đầu trong lĩnh vực số hóa quy trình ký kết hợp đồng tại Việt Nam. Phần mềm này là lựa chọn của rất nhiều tổ chức doanh nghiệp lớn như: Bộ Tài chính, TOYOTA, SONY, VIB, Tiki, Vietinbank, Đất Xanh Miền Nam, VINAMILK,…Để hỗ trợ các doanh nghiệp, FPT.eContract có nhiều gói ký hợp đồng khác nhau. Doanh nghiệp có thể tham khảo báo giá hợp đồng điện tử để biết thêm chi tiết về giá.

Đặc biệt, từ tháng 5/2023, doanh nghiệp có thể trải nghiệm gói ký hợp đồng FPT.eContract Lite với chi phí 0đ, không giới hạn về thời gian và số lượng. Dẫn đầu nền tảng ký hợp đồng số tại Việt Nam, FPT.eContract là lựa chọn uy tín cho mọi khách hàng.

4. Kết luận

Các loại hợp đồng thương mại rất đa dạng. Để đơn giản quy trình ký kết hợp đồng và bắt kịp xu hướng của thời đại, các doanh nghiệp nên áp dụng phương thức hợp đồng điện tử. Nếu vẫn còn băn khoăn về giải pháp này hãy liên hệ với FPT.eContract để được tư vấn kỹ hơn.

Lê Thị Mai Phương

Lê Thị Mai Phương là trưởng nhóm kinh doanh phụ trách nhiều sản phẩm tại FPT IS với những hiểu biết sâu rộng về sản phẩm & lĩnh vực chuyển đổi số. Không chỉ tập trung vào hoạt động tư vấn khách hàng, chị luôn cung cấp những nội dung hữu ích cho người đọc trên của website FPT.eContract

econtract.fpt.com.vn/

Các điều khoản trong hợp đồng thương mại thường được quy định rất cụ thể, rõ ràng. Đây là cơ sở để đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các chủ trong hợp đồng. Ngoài ra còn đảm bảo tính hợp pháp của hợp đồng. Vậy hợp đồng thương mại có hiệu lực khi nào? Các điều khoản trong hợp đồng là gì?

1. Thế nào là hợp đồng thương mại?

Hiện không có văn bản pháp luật nào đưa ra định nghĩa về hợp đồng thương mại. Tuy nhiên có thể hiểu đây là sự thỏa thuận giữa các bên để cùng nhau xác lập các điều khoản về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong các hoạt động như mua bán hàng hóa, đầu tư, cung ứng dịch vụ, xúc tiến thương mại…với mục đích sinh lời. Việc điều chỉnh hay chấm dứt quyền, nghĩa vụ cũng được thể hiện rõ trong hợp đồng.

2. Khi nào hợp đồng thương mại có hiệu lực?

Hợp đồng thương mại chỉ có hiệu lực pháp lý khi đảm bảo một số điều kiện dưới đây:

• Tổ chức hay cá nhân thực hiện ký kết hợp đồng phải đúng chức năng, nhiệm vụ. Người đứng ra ký  hợp đồng phải có đủ năng lực hành vi dân sự.
• Nội dung, mục đích của hợp đồng phải đảm bảo lợi ích mà các chủ thể mong muốn đạt được khi giao kết và không trái với pháp luật. Các điều khoản trong hợp đồng thương mại cũng chính là nội dung mà các bên đã cùng nhau thỏa thuận.
• Việc giao kết hợp đồng thương mại phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, trung thực, hợp tác. Hợp đồng sẽ bị vô hiệu nếu có hành vi cưỡng ép hoặc lừa dối trong quá trình giao kết hợp đồng.
• Hợp đồng phải được lập thành văn bản theo phương thức truyền thống hoặc thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu bằng hợp đồng điện tử.

Xem thêm : Lợi ích của hợp đồng điện tử

3. Các điều khoản trong hợp đồng thương mại

Các điều khoản trong hợp đồng thương mại là nội dung rất quan trọng thể hiện quyền và nghĩa vụ của các bên trong giao dịch thương mại. Đây là cơ sở giúp doanh nghiệp tránh được các tranh chấp không đáng có. Dưới đây là 8 điều khoản cần có trong hợp đồng.

3.1. Điều khoản thông tin các bên

Thông tin các bên là điều khoản bắt buộc phải có. Điều này nhằm xác định được tổ chức hay cá nhân cụ thể nào tham gia trong hợp đồng.

Đối với cá nhân cần phải cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin về tên, địa chỉ, căn cước công dân. Đối với tổ chức hoặc doanh nghiệp cần cung cấp các thông tin về tên, trụ sở, người đại diện, giấy phép thành lập đúng theo thông tin cung cấp trên Quyết định thành lập.

3.2. Điều khoản đối tượng hợp đồng

Có nhiều loại hợp đồng thương mại khác nhau. Mỗi loại hợp đồng lại có đối tượng riêng. Ví dụ hợp đồng mua bán hàng hóa có đối tượng là hàng hóa được mang ra mua bán. Trong hợp đồng phải xác định rõ ràng, chi tiết các thông tin như tên hàng hóa, số lượng, chất lượng,…Với hợp đồng dịch vụ thì đối tượng là các công việc. Hợp đồng cần ghi rõ phương pháp thực hiện công việc, người thực hiện, kết quả,…

Xem thêm : Chủ thể giao kết của hợp đồng lao động

3.3. Điều khoản về giá cả

Đối với điều khoản về giá cả, hợp đồng cần thể hiện rõ sự thỏa thuận giữa các bên về đơn giá, tổng giá trị, đơn vị tiền thanh toán. Đơn giá có thể đưa ra mức cố định hoặc xác định giá di động điều chỉnh theo sự thay đổi của thị trường.

3.4. Điều khoản thanh toán

Tại điều khoản này, các bên giao kết hợp đồng cần có sự thống nhất về phương thức thanh toán như trực tiếp hay chuyển khoản. Đồng tiền thanh toán là USD hay VND hay đồng tiền khác? Ngoài ra các bên nên xác định thời hạn thanh toán cụ thể là một lần hay nhiều lần dựa trên tiến độ thực hiện hợp đồng để tránh mâu thuẫn sau này.

3.5. Điều khoản về phạt vi phạm

Các bên nên thỏa thuận và đưa điều khoản phạt vi phạm vào hợp đồng thương mại. Trong đó cần quy định rõ mức phạt, trường hợp bị áp dụng phạt. Điều này giúp các bên có ý thức thực hiện hợp đồng một cách nghiêm túc.

3.6. Điều khoản về quyền và nghĩa vụ các bên

Các điều khoản trong hợp đồng thương mại không thể thiếu quy định về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể. Các bên có thể thỏa thuận về quyền và nghĩa vụ phù hợp trong hoạt động giao dịch để bảo vệ lợi ích của mình.

3.7. Điều khoản giải quyết tranh chấp

Với điều khoản này, các bên thống nhất chọn cơ quan giải quyết nếu có tranh chấp xảy ra. Cơ quan đó có thể là Trọng tài thương mại hoặc Tòa án. Hợp đồng thương mại trong giao dịch quốc tế cần lưu ý đến Luật áp dụng.

3.8. Các điều khoản khác

Các bên cũng có thể tự do thỏa thuận để đưa ra các điều khoản chi tiết khác. Các điều khoản này cần đảm bảo không trái với pháp luật và thỏa mãn được tất cả các bên.

4. Ký kết hợp đồng thương mại bằng phương thức điện tử

Giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử đã được thừa nhận trong Luật Giao dịch điện tử 2005. So với việc ký kết hợp đồng bằng phương pháp truyền thống thì hợp đồng điện tử có nhiều ưu điểm vượt trội hơn. Được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu nên việc ký kết hợp đồng thương mại điện tử thuận tiện, người ký có thể ký ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào chỉ với thiết bị máy tính, điện thoại có kết nối internet, từ đó tiết kiệm thời gian, chi phí hơn nhiều.

Do được lưu trữ trên môi trường số và không bị giới hạn về không gian, thời gian nên việc tra cứu hợp đồng thương mại điện tử vô cùng nhanh chóng, thuận tiện. Giao kết bằng hợp đồng thương mại đang là lựa chọn của rất nhiều doanh nghiệp để bắt kịp với xu hướng thời đại. Giải pháp này giúp xây dựng doanh nghiệp số hiện đại, chuyên nghiệp.

5. Kết luận

Trên đây, FPT.eContract đã liệt kê các điều khoản trong hợp đồng thương mại. FPT.eContract tự hào là nhà cung cấp giải pháp hợp đồng điện tử tiên phong và uy tín hàng đầu tại Việt Nam. Tính đến tháng 5/2023, Phần mềm hợp đồng điện tử FPT.eContract đã được tin tưởng bởi hơn 2000 doanh nghiệp với hơn 2 triệu hợp đồng được ký kết,  được vinh danh ở hàng loạt giải thưởng lớn như: Giải thưởng Made in Vietnam (2021), Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam (2021), Giải thưởng Sao Khuê (2021), Giải thưởng Steve Châu Á – Thái Bình Dương (2021)

Doanh nghiệp có thể tham khảo báo giá hợp đồng điện tử để lựa chọn gói phù hợp nhất với đơn vị mình. FPT.eContract luôn sẵn sàng tư vấn và demo miễn phí cho mọi khách hàng.

Lê Thị Mai Phương

Lê Thị Mai Phương là trưởng nhóm kinh doanh phụ trách nhiều sản phẩm tại FPT IS với những hiểu biết sâu rộng về sản phẩm & lĩnh vực chuyển đổi số. Không chỉ tập trung vào hoạt động tư vấn khách hàng, chị luôn cung cấp những nội dung hữu ích cho người đọc trên của website FPT.eContract

econtract.fpt.com.vn/